تیره‌های طایفه‌ی کوسه‌لر

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

کوسه ‌لر

کوسه‌ لر: بزرگ‌ترین طایفه شعبه لک ایل شاهسون بغدادی است. بر اساس گزارش‌های اسکان عشایر در عثمانی، در سال 1708میلادی. جماعت حاجی بهاءالدین لو در قریه‌ی «کوسه‌لر» از توابع گلنار اسکان داده می‌شوند.(18)  در قرن نوزدهم نیز، بنابر تحقیقات فاروق سومر، طایفه کوسه لر در «نازیللی» ولایت آیدین زندگی می‌کرده‌اند.(19) در داستان «دوقلوهای ترک» خانم جاهید اوچوق از «مزرعه‌ی کوسه لر» یاد شده است.(20) هم اکنون در شمال آنتالیا محلی به نام کوسه لر وجود دارد و افراد بسیاری نیز در محلات فاتح، بایرم پاشا، زیتون بورنو، باغچه لیاولر، کوچوک کوی، یدی کوله، باغجیلار، قاضی عثمان پاشا، مرتر، حوجا مصطفی پاشا، و باکیرکوی استانبول زندگی می‌کنند که نام فامیل‌شان «کوسه لر» است.

مجله تاریخ/سال یکم-شماره یکم، بهار 1379/دکتر عطاءالله حسنی 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

كوسه‌ لر

كوسه‌ لر نام طايفه‌ای بزرگ از ايل شاهسون بغدادی است كه توسط شاه عباس در ائتلاف اتحاديه‌ی ايل‌های تشكيل دهنده‌ی سپاهيان شاهسون قرار گرفت و پس از بازگشت آنان به عراق نادرشاه قريب به اتفاق آن‌ها را از منطقه‌ی كركوك و موصل به خراسان و افغانستان كوچاند. اين ايل پس از استقرار در ايران دوران صفوی و زند و افشار و قاجار در جغرافيای ايران جابه‌جا شده و در حوالی آذربايجان، قزوين، شيراز، اصفهان و تهران كه پايتخت بوده‌اند، اسكان يافته‌اند. پيش از آخرين اسكان كه در منطقه‌ای بين ساوه، همدان و قزوين بوده‌، دارای تاريخچه‌ی مشخص بوده و متعاقب آن در دوران پهلوی اول مانند ساير عشاير كوچ‌رو، تخته‌قاپو  شده و اسكان يافته است. اسكان عشاير اين ايل و طايفه‌ها و تيره‌های وابسته را به شهرهای اطراف كوچانده و نسل امروزی اين مردم هم اکنون در شهرهای تهران، كرج، ساوجبلاغ، قم، اراك، ساوه و برخی در روستاهای قديمی اطراف ييلاق‌ها وقشلاق‌هايی گذشته روزگار خود را سپری می‌كنند.

به نظر روستای كوسه ‌لر از محل‌هايی باشد كه زمانی اين طایفه از شاهسون‌ها در آن سكونت داشته يا ييلاق و قشلاق آن‌ها بوده است. مقايسه‌ی لهجه‌ی روستاييان يا دامداران آن اطراف يا داستان‌های پيرمردها و پيرزنان باقی مانده می‌تواند تا حدودی به روشن شدن اين مطلب كمك كند.

روايتی نيز در طايفه است که واژه‌ی کوسه‌لر مخفف و ترکی شده‌ی واژه‌ی کوه‌سار است، چرا که در گذشته اين طايفه بيشتر در منطقه‌های کوهستانی به سر می‌برده است.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

طايفه‌های ايل شاهسون بغدادی

الف - بخش لک:

1. کوسه لر
2. ياری‌جانلو
3. ميختوندلو
4. دللر
5. قاراقويونلو
6. حاقی‌جانلو
7. احمدلو   
8 . الی‌قوردلو
9. ساتولو
10. قوتولو
11. دولت‌وند                     
12. چلب‌لو
13. شرف‌لو
14. کُرد

ب - بخش آروخلو:

1. قاسم‌لو
2. کلوند
3. موصولو (موسولو)
4. سولدوز
5. حسين‌خانلو
6. دوگر
7. کرم‌لو
8 . قرنلو
9. خدرلو
10. غريب‌لک‌لو
11. نقدورلو
12. اتک‌باسانلو
13.  نلقاز (نيک‌کز) 
14. خمسه‌لو
15. زيليف‌لو
16. ذولفقارلو
17. آلوار يا کارون‌لو

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

سلسله مراتب طايفه ی کوسه لر:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر (شامل دو تیره‌ی اصلی):

1- تيره‌ی خاصا   2 - تيره‌ی آلوار (لرها)

نام تيره‌های اصلی و تيره‌های انشعابی طايفه ی کوسه ‌لر:

1 - تيره‌ی اصلی خاصا

تيره‌های انشعابی اوليه (شامل پنج تیره‌):

- جانی‌لو (بزرگ)

- قرابكلو

- سرخابلو

- يوسف‌لو

- مدرم خانلو ‌(محمد رحيم)

2 - تيره‌ی اصلی آلوار (لرها)

 تيره‌های انشعابی اوليه (شامل چهارده تیره‌):

- خداويرنلو

- تميرلو    

- علی‌بگلو     

- كرلو   

- كيچكين‌علی

- كيتين‌علی    

- شنبه‌لو     

- جمعه‌لو

- يساول‌لو

- رمضان‌لو 

- چای‌چامورلو

- کرداسدخان (قنبرلو)

- ترکمن

- سلمان‌لو

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

تيره‌ی علی کُرلو:

سلسله مراتب تيره ی علی کُرلو:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی خاصا

تيره ی جانی‌لوی بزرگ

تيره ی علی کُرلو

خلاصه ی شجره ی تيره ی علی کُرلو منشعب از تيره ی جانی‌لوی بزرگ

(از تيره ی اصلی خاصا – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

نسل اول: حاجی بک لک، رئيس ايل شاهسون بغدادی 
نسل دوم:  سليم بک  (بنا به روايتی)
نسل سوم: جانی بک بزرگ، رئيس ايل شاهسون بغدادی (فرزند ارشد)
+ (سرخاب + يوسف + قاسم‌علی)
نسل چهارم: علی (فرزند دوم)، جد بزرگ علی کُرلوها
+ (اسماعيل + جانی بک کوچک)
نسل پنجم: قاسم + قاسم‌علی + حسین + حسن 
(تيره‌های نوپای در حال تشکيل يا شروع گوبک‌ها)
نسل ششم: محمدعلی + صفر + شکراله + حیدر + جوزعلی + امام قلی + علی قلی + نوروزعلی + کارسازرضا + محمدقلی + الله قلی + جعفر + مهدی + ...
...
نسل‌های بعدی ...

نسل دوازدهم: نسل امروزی ...

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

تيره‌ی جانی‌لوی کوچک:

سلسله مراتب تيره ی جانی‌لوی کوچک:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی خاصا

تيره ی جانی‌لوی بزرگ

تيره ی جانی‌لوی کوچک

خلاصه ی شجره ی تيره ی جانی‌لوی کوچک منشعب از تيره ی جانی‌لوی بزرگ

(از تيره ی اصلی خاصا – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

نسل اول: حاجی بک لک، رئيس ايل شاهسون بغدادی 

نسل دوم:  سليم بک  (بنا به روايتی)

نسل سوم: جانی بک بزرگ، رئيس ايل شاهسون بغدادی (فرزند ارشد)
+ (سرخاب + يوسف + قاسم‌علی)

نسل چهارم: جانی کوچک (به احتمال جان‌علی بوده که به جانی کوچک معروف شده است) + (اسماعيل + علی)

نسل پنجم: میرزا + مطیع (تيره‌های نو پای میرزالر معروف به عطاخانلو - مطیع‌لر معروف به تیره ی حسن بک)

نسل ششم: عطاخان + باباخان + ولی خان +الله یار + خدایار + . . .

...
نسل‌های بعدی ...

نسل دوازدهم: نسل امروزی ...

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

تيره‌ی اسماعیل‌لو:

سلسله مراتب تيره ی اسماعیل‌لو:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی خاصا

تيره ی جانی‌لوی بزرگ

تيره ی اسماعیل‌لو

خلاصه ی شجره ی تيره ی اسماعیل‌لو منشعب از تيره ی جانی‌لوی بزرگ

(از تيره ی اصلی خاصا – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

نسل اول: حاجی بک لک، رئيس ايل شاهسون بغدادی 

نسل دوم:  سليم بک  (بنا به روايتی)

نسل سوم: جانی بک بزرگ، رئيس ايل شاهسون بغدادی (فرزند ارشد)
+ (سرخاب + يوسف + قاسم‌علی)

نسل چهارم: اسماعیل + (علی + جانی کوچک یا به احتمال جان‌علی که به جانی معروف بوده است)

نسل پنجم: رضاقلی + . . .

نسل ششم: میرزا (معروف به مزلقان میرزا) + مرادعلی (به احتمالی)

...

نسل‌های بعدی ...

نسل دوازدهم: نسل امروزی ...

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

تيره‌ی حسن خانلو:

سلسله مراتب تيره ی حسن خانلو:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی خاصا

تيره ی قرابکلو

تيره ی حسن خانلو

خلاصه ی شجره ی تيره ی حسن خانلو منشعب از تيره ی قرابکلو

(از تيره ی اصلی خاصا – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

نسل اول: حاجی بک لک، رئيس ايل شاهسون بغدادی 

نسل دوم:  سليم بک  (بنا به روايتی)

نسل سوم: قاسم‌علی، سرکرده‌ی ايل شاهسون بغدادی (اعتمادالدوله‌ی نادرشاه) (فرزند چهارم) + (جانی + سرخاب + يوسف)

نسل چهارم: نوروزعلی، سرکرده‌ی ايل شاهسون بغدادی (قرابک)

نسل پنجم: حسن (فرزند اول) + (حاج خسرو + حاجی بک + دینی بک + زهره + فاطمه)

نسل ششم: عباس سلطان (تیره‌ی عاباس خانلو) + علی (تیره‌ی علی خانلو) + ولی (تیره‌ی ولی خانلو) + ایمان‌علی سلطان (تیره‌ی ایمان‌علی خانلو)

...

نسل‌های بعدی ...

نسل دوازدهم: نسل امروزی ...

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

تيره‌ی حاجیلو:

سلسله مراتب تيره ی حاجیلو:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی خاصا

تيره ی قرابکلو

تيره ی حاجیلو

خلاصه ی شجره ی تيره ی حاجیلو منشعب از تيره ی قرابکلو

(از تيره ی اصلی خاصا – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

نسل اول: حاجی بک لک، رئيس ايل شاهسون بغدادی 

نسل دوم:  سليم بک  (بنا به روايتی)

نسل سوم: قاسم‌علی، سرکرده‌ی ايل شاهسون بغدادی (اعتمادالدوله‌ی نادرشاه) (فرزند چهارم) + (جانی + سرخاب + يوسف)

نسل چهارم: نوروزعلی، سرکرده‌ی ايل شاهسون بغدادی (قرابک)

نسل پنجم: حاج خسرو، ایل بیگ بخش لک (فرزند دوم) + (حسن + حاجی بک + دینی بک)

نسل ششم: عبدالله + فضل الله + عباس قلی خان ایل بیگی (تیره اسد خانلو) + قاسم‌علی + علی‌قلی + نقدعلی + خدیجه + رضاقلی سلطان (تیره خسروی لر) + حاج علی ( تیره‌ی پرویزی لر) + ...

...

نسل‌های بعدی ...

نسل دوازدهم: نسل امروزی ...

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

تيره‌ی لطف علی بک لو و تيره‌ی دینی بک لو:

سلسله مراتب دو تيره‌ی لطف علی بک لو و دینی بک لو:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی خاصا

تيره ی قرابکلو

تيره ی لطف علی بک لو و تيره ی دینی بک لو

خلاصه ی شجره ی دو تيره ی علی بک لو و دینی بک لو منشعب از تيره ی قرابکلو

(از تيره ی اصلی خاصا – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

نسل اول: حاجی بک لک، رئيس ايل شاهسون بغدادی 

نسل دوم:  سليم بک  (بنا به روايتی)

نسل سوم: قاسم‌علی، سرکرده‌ی ايل شاهسون بغدادی (اعتمادالدوله‌ی نادرشاه) (فرزند چهارم) + (جانی + سرخاب + يوسف)

نسل چهارم: نوروز علی، سرکرده‌ی ايل شاهسون بغدادی (قرابک)

نسل پنجم: حاجی بک، کدخدای طایفه‌ی کوسه لر (فرزند سوم) (تیره‌ی علی بک لو) + دینی بک سلطان (فرزند چهارم) (تيره‌ی دینی بک لو)

نسل ششم: لطف علی + رستم  + فرج الله + نوروزعلی + فرض الله + بلقیس + شیرعلی + مهدی قلی سلطان + جبار + قاسم + نازنین + محمدیار + حسین علی نایب +...

...

نسل‌های بعدی ...

نسل دوازدهم: نسل امروزی ...
 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

تيره‌ی سرخاب‌لو:

سلسله مراتب تيره ی سرخاب لو:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی خاصا
تيره ی سرخاب لو

خلاصه ی شجره ی تيره ی سرخاب لو منشعب از تيره ی خاصا

(از تيره ی اصلی خاصا – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

نسل اول: حاجی بک لک، رئيس ايل شاهسون بغدادی 

نسل دوم:  سليم بک  (بنا به روايتی)

نسل سوم: سرخاب، فرزند سوم + (جانی بک + يوسف + قاسم‌علی)

نسل چهارم: اسامی نامبرده در نسل پنجم مشخص نمی‌باشد که فرزند یا نوه‌ی سرخاب است.

نسل پنجم: حسن + اله + دانیال + الهیار

نسل ششم: ایمان‌علی + ایپک + جمشید + شیخ اروج + جعفر + آزاد + خدامراد + آقاجان

...

نسل‌های بعدی ...

نسل دوازدهم: نسل امروزی ...

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 تيره‌ی شنبه‌لو:

سلسله مراتب تيره ی شنبه لو:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی آلوار (لرها)
تيره ی شنبه لو

خلاصه ی شجره ی تيره ی شنبه لو منشعب از تيره ی آلوار (لرها)

(از تيره ی اصلی آلوار – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

نسل اول: تیره‌ی آلوار متشکل از تعدادی افراد (لرها) از جمله جد شنبه بک

نسل دوم: پدر شنبه بک

نسل سوم: شنبه بک + (جمعه بک)

نسل چهارم: علی میرزا + عباس میرزا + حمید میرزا

نسل پنجم: غلام‌رضا + آقامیرزا + نصرالله

نسل ششم: آقا رضا + علی‌رضا + علی میرزا + نورالله بک + میرزاحبیب + فرضی + عباد + عین‌الله + حمید + ...

...

نسل‌های بعدی ...

نسل دوازدهم: نسل امروزی ...

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 تيره‌ی خداویرنلو:

سلسله مراتب تيره ی خداویرنلو:

ایل شاهسون بغدادی

بخش لک

طايفه ی کوسه لر

تيره ی اصلی آلوار (لرها)

تيره ی خداویرنلو

تيره های انشعابی تیره‌ی خداویرنلو منشعب از تيره ی آلوار (لرها)

(از تيره ی اصلی آلوار – طايفه ی کوسه لر - بخش لک - ایل شاهسون بغدادی):

تيره‌ی عباس‌علی‌لو

(گوبگ‌های تشکیل دهنده‌ی تیره: عباس‌علی، محمدعالی، نظر، صفر، شکر)

تيره‌ی بامرلو

(گوبگ‌های تشکیل دهنده‌ی تیره: کلبعلی خان‌، مشهدی قلی، اقلی)

تيره‌ی چیل مردانلو

(گوبگ‌های تشکیل دهنده‌ی تیره: جانخا، مشهدی آقامراد)

تيره‌ی قنبرعلی‌لو 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

برداشت از: کتاب تاریخ شفاهی ایل شاهسون بغدادی به روایت فتح السلطان